Bisiklette Doğru Vites Kullanımı Nasıl Olmalı

Bisikletimizin hareket etmesi için pedala uyguladığımız gücü tekerleğe aktaran vites sitemimizdir. Peki yeni başlayanlar için; bisiklette doğru vites kullanımı nasıl olmalı? Bisiklet sürerken nasıl vites değiştirmeliyiz? Tempomuza göre hangi vitesi seçmeliyiz? Vites sitemini nasıl daha uzun ömürlü kullanabiliriz?
Tüm bu sorularımızın cevabını bu yazımda bulabilirsiniz.

Bisiklet dişlileri; bisiklet sürücülerinin tempolarını rahat bir tempoda değiştirmelerine ve farklı arazi tipleriyle mücadele etmelerine olanak tanır.
Pedala uyguladığınız güç, ön dişlilerden zincir yardımıyla arka dişlilere gider ve arka dişliler de tekerin dönmesini sağlar

Ön ve arkadaki dişlilerin konumuna göre vites sistemi size; tepelere rahatça tırmanmanıza, düz yolda yorulmadan gitmenize ya da yüksek hızlara çıkmanıza yardımcı olur. Bu seçimi ne kadar doğru yaparsanız pedala uyguladığınız güç o derece verimli bir şekilde tekerleğinizin dönmesini sağlayacaktır.

Modern bisikletler, farklı tipte dişli sistemleriyle birlikte gelir. Bazılarının ön tarafında bir, iki veya üç tane büyük dişli ve arka tarafında da 7 ila 11 tane küçük dişli vardır. Böylece yolun eğimine veya sizin temponuza göre birçok farklı kombinasyon uygulamanıza olanak sağlar.

Bisiklet vites sistemi ve doğru vites kullanım kuralları

• Ön Vites Değiştirici  Ön aynakoldaki vitesleri değiştirir 
• Arka Vites Değiştirici - Arka dişlilerdeki vitesleri değiştirir
• Sol vites kolu ön vites değiştiriciyi kontrol eder
• Sağ vites kolu da arkadaki vites değiştiriciyi kontrol eder.
• Bisikletinizin viteslerini her zaman hareket halindeyken değiştirin, bisiklet dururken vites kollarını kullanmayın, zorlamadan dolayı bozulmalarına neden olabilirsiniz.
• Vites değiştirirken pedala bütün gücünüzle basmayın, bu zincirin kopmasına veya dişlilerin ve zincirin çabuk aşınmasına neden olabilir. Vites değiştirirken %60-70 arasında bir güç uygulamaya özen gösterin.
• Vitesinizi değiştirdiğinizde zincirinizin çapraz konumda olmaması gerekir, çapraz vites kullanımı sonucu dişlilerinizin çabuk aşınır ve çok kısa süre içerisinde zinciriniz kopar.

Çapraz vites kullanımı nedir

Bisiklet kullanırken ve vites konumunuzu ayarlarken, en çok dikkat etmeniz gereken konu çapraz vites kullanımıdır. Aşağıdaki görselle birlikte bu nasıl olur ve nasıl buna en gel oluruz inceleyelim.

Yukarıdaki görselde önde 3 dişli arkada 9 dişli kullanımına örnek verilmiştir.

Doğru vites kullanımında;

Tırmanış yapıyorsanız; öndeki dişli en ufakta arkadaki dişliler de 1 ila 4 arasında olmalı, eğer arkadaki dişli 5-9 arasındaki dişliye inerse burada çapraz vites kullanımı başlar. Eğer 5.dişliye inme ihtiyacı hissederseniz, öndeki dişliyi ortaya alıp arkadaki dişliyi buna göre ayarlamanız gerekir

Normal sürüşlerinizde; öndeki dişli ortadayken arkadaki dişliler 3 ila 7. dişlilerde olmalı. Ön dişliniz ortadayken; üst 1-2  veya alt 8-9. dişileri kullanırsanız çapraz vites kullanımı yapmış olursunuz.

Hızlı tempoda sürüş yaparken; ön dişliniz en büyükte ve arka dişliniz de 5 ila 9. dişlilerde olmalı. Ön dişliniz en büyükteyken arka dişlinizi 1-4 dişlilerde kullanırsanız çapraz vites kullanımı yapmış olursunuz.

Hatalı vites kullanımına örnek

Bazı acil durumlarda çapraz vites kullanımı kısa süreliğine kullanılabilir fakat bu süre 10sn den fazla olmamasına dikkat ediniz.

Uzun süre çapraz vites kullanımı yaparsanız, aynakoldaki dişlileriniz, arka dişlileriniz ve zinciriniz olması gerekenden erken yıpranacak ve size masraf açacaktır. Hatta dişliler aşınmadan önce ilk olarak zinciriniz kopacaktır ve bu devamlı bir hale gelecektir. Devamlı zinciriniz kopuyorsa bunun ana nedeni çapraz vites kullanımınızdır.