Son zamanlarda sosyal medya dünyasında kafalar biraz karışık değil mi?

Özellikle Twitter'ın (pardon, artık X'in) son dönemdeki değişimleriyle bir çoğumuz alternatif arayışına girdi.

Bugün sizlerle iki popüler seçeneği, Bluesky ve Mastodon'u lafı fazla uzatmadan, en basit haliyle madde madde karşılaştırmaya çalışacağım.

Nereden Çıktılar?

Bluesky, Twitter'ın eski patronu Jack Dorsey'nin 2019'da başlattığı bir proje. Başlangıçta Twitter için merkezi olmayan bir standart geliştirme hedefiyle yola çıktılar ama malum, Elon Musk olayından sonra bağımsız bir platforma dönüştüler.

Mastodon ise 2016'dan beri aramızda. Eugen Rochko tarafından geliştirilen, kâr amacı gütmeyen bir Alman projesi. Twitter karmaşası yaşanırken popülerliği arttı ve topluluk desteğiyle hızla gelişti.

İki Platform Arasındaki Temel Farklar

Bluesky ve Mastodon, her ikisi de merkezi olmayan sosyal medya platformları olarak bilinir ancak birçok temel farklılığa sahiptir.

Teknoloji ve Protokol

Bluesky: AT Protokolü üzerine kuruludur. Bu protokol, kullanıcıların hesaplarını ve takipçilerini farklı uygulamalar arasında taşıma özelliği sunar
Mastodon: ActivityPub protokolünü kullanır. Bu, daha geniş bir federasyon ağına entegre olmasını sağlar ancak hesap taşınabilirliği sınırlıdır

Yapı ve Yönetim

Bluesky: Şirket destekli bir platformdur. Başlangıçta Jack Dorsey tarafından finanse edilmiştir ve kurumsal bir yapıya sahiptir
Mastodon: Topluluk destekli ve kâr amacı gütmeyen bir projedir. Gelişimi bağışlar ve topluluk katkılarıyla sürdürülür

Kullanıcı Deneyimi

Bluesky: Twitter benzeri bir arayüz sunar, bu da eski Twitter kullanıcıları için tanıdık bir deneyim sağlar
Mastodon: Daha farklı bir arayüz ve deneyim sunar. Kullanıcılar, farklı sunucular (örnekler) arasında seçim yapabilir

Moderasyon

Bluesky: Otomatik moderasyon sistemini kullanır. Bu, hızlı ancak bazen esnek olmayan bir denetim sağlar
Mastodon: İnsan eliyle moderasyon yapılır. Her sunucunun kendi kuralları vardır, bu da daha esnek bir yapı sağlar

Gizlilik ve Veri Kontrolü

Bluesky: Hesap taşınabilirliği sunar, ancak 2FA (iki faktörlü kimlik doğrulama) desteği yoktur ve veri ihracı özellikleri hala gelişim aşamasındadır
Mastodon: 2FA desteği sunar ve kullanıcıların verilerini ActivityPub uyumlu bir formatta taşımasına izin verir

Topluluk ve Finansman

Bluesky: Şirket destekli olduğu için reklam veya diğer gelir modellerine yönelebilir
Mastodon: Topluluk tarafından finanse edilir ve reklam içermez, bu da daha özerk bir yapı sunar

Hangisini Seçmeli?

Hangisini seçmeniz gerektiği konusunda ise bu tamamen kişisel ihtiyaçlarınıza ve tercihlerinize bağlı olacaktır.

Bluesky'ı Tercih Etmek İçin Nedenler

Twitter Benzeri Deneyim: Eski Twitter kullanıcıları için tanıdık bir arayüz ve kullanım deneyimi sunar
Basit İçerik Keşfi: Algoritmik akışlar ve hashtag kullanımı, içerik keşfini kolaylaştırır
Hesap Taşınabilirliği: AT Protokolü sayesinde hesabınızı farklı uygulamalar arasında taşıyabilirsiniz

Mastodon'u Tercih Etmek İçin Nedenler

Topluluk Odaklı Yapı: Kâr amacı gütmeyen ve topluluk destekli bir platformdur. Daha özelleştirilmiş ve topluluk odaklı bir deneyim sunar
Esnek Moderasyon: Her sunucunun kendi kuralları ve insan eliyle moderasyonu vardır
Derinlemesine İçerik Keşfi: Farklı sunucular ve topluluklar, daha çeşitli içerik bulmanızı sağlar

Hangi Kriterlere Göre Karar Verebilirsiniz?

Kullanım Kolaylığı: Bluesky, daha basit ve Twitter benzeri bir deneyim sunar.
Topluluk ve Kişiselleştirme: Mastodon, daha topluluk odaklı ve kişiselleştirilmiş bir deneyim sunar.
Gizlilik ve Kontrol: İki platform da telefon numarası istemez, ancak Mastodon daha fazla gizlilik ve veri kontrolü sunar

İçerik Keşfi: Bluesky algoritmik akışlarla hızlı keşif sağlarken, Mastodon topluluk odaklı ve derinlemesine bir keşif deneyimi sunar, algoritma yoktur.

Özet:

Bluesky: Tanıdık bir deneyim, hesap taşınabilirliği, şirket destekli.
Mastodon: Topluluk odaklı, esnek moderasyon, kâr amacı gütmeyen yapı.

Her iki platformun da kendine göre artıları var. Mastodon daha olgun ve topluluk odaklı bir deneyim sunarken, Bluesky tanıdık ve kolay bir geçiş vadediyor. Benim tavsiyem, her ikisini de bir süre deneyip size hangisi daha iyi geliyorsa onu tercih etmeniz.

Not: Bu karşılaştırma 2025 yılının başlarındaki durumu yansıtıyor. Sosyal medya dünyası hızla değiştiği için bazı özellikler güncellenmiş olabilir.

Kişisel Tercihim

Her iki platformda da hesabım bulunuyor fakat ben kişisel olarak Mastodon'u tercih ediyorum, takip ettiğim hesaplar, gündem vs... her zaman önce Mastodon üzerinden ilerliyor, Blusky daha çok Mastodon hesabımın kopyası.

Mastodon'un kendine has kullanıcı yapısı, siyasi ve ülke gündemine dair çok fazla içerik barındırmaması, tercih sebebim.